Register Project Neocalvinisme

Dostoevskij, Fedor Michajlovic (1821-1881)

Bio

Russisch romanschrijver.

• K. Schilder, ‘„Persoonlijk feit” en nog wat’, Leidsche Kerkbode 5 (1926v) 26 (29 oktober 1926)
• ivm K.H. Miskotte
  • K. Schilder, ‘De Christelijke cultuur en de „theologie van de paradox”’ IV, De Reformatie 13 (1932v) 34,268 (26 mei juni 1933)

Werk

• De gebroeders Karamazow I-II, uit het Fransch vertaald door Anna van Gogh-Kaulbach, Amsterdam (Van Holkema en Warendorf) [1917]³ ([1913]¹) (De meesterwerken van F.M. Dostojefsky) (Daalders editie)
  • verwijzing I,273
    • K. Schilder, Wat is de hel?, Kampen (J.H. Kok) 1932³, 9v.

Christelijke Encyclopaedie¹ I,638

Dostojewski (Fedor Michajlowitsch), werd geboren 1821 te Moskou en stierf in 1881. Hij is een van de beroemdste Russische romanschrijvers van de 19e eeuw, wiens werken in verschillende Europeesche talen zijn overgebracht. Dostojewski stamde uit een veramrde adellijke familie, ging eerst in militairen dienst, doch gaf later de voorkeur aan letterkundigen arbeid, m.n. voor verschillende tijdschriften. Hij slaagde er echter niet in op deze wijze in zijn brood te voorzien. In 1847 sloot Dostojewski zich aan bij de revolutionairen, wat ten gevolge had, dat hij in 1849 gevangen werd genomen. Zijn vonnis luidde de doodstraf, hetgeen echter veranderd werd in verbanning naar Siberië voor vier jaren en levenslangen militairen dienst. Toen in 1859 Alexander II aan de regeering kwam, werd hij begenadigd. Ook in zijn later leven had Dostojewski niet veel voorspoed. Hij moest Rusland verlaten om aan zijn schuldeischers te ontkomen, zijn huwelijksleven was ongelukkig, hij leed aan toevallen. Zijn karakter was moeilijk, eenzelvig, achterdochtig. Van zijn revolutionaire gedachten kwam hij op later leeftijd terug. Dostojewski schreef vele romans, we noemen: Schuld en Boete, De idioot, De gebroeders Karamazow. Dostojewski heeft naam gemaakt door zijn fijne psychologische ontleding der karakters. De ziel van het Russische volk, de ziel van een nog in menig opzicht primitieve, althans naïeve natie heeft hij aldus bekend gemaakt. Hij heeft sympathie weten te wekken voor zulk een volk, maar ook diepten van het zieleleven aan den dag gebracht, die vroeger nauwelijks bekend waren. Ook teekent hij vaak ziekelijken en min of meer abnormalen. Dostojewskis moeilijk leven had hem met lieden van allerlei slag in aanraking gebracht, hij had rijke menschenkennis opgedaan en kende uit eigen ervaring, wat veelal voor een auteur onbetreden terrein is. Zijn boeken herinneren aan die van Tolstoj, maar zijn fijner en dieper. Zoo heeft Dostojewski een zeer grooten invloed geoefend, èn door hetgeen hij aan het licht deed komen uit de diepten van het zieleleven en omdat hij veel navolgers vond. Men kan zels spreken van een letterkundig genre, dat door Dostojewski is geïnspireerd. Het is de psychologische roman maar ook de roman, die van het Christendom alleen de zedeleer wil overnemen, zonder den grondslag, waarop ze rust, de roman van het pessimisme, soms ook van het communisme of anarchisme.

Prof. Dr F.W. Grosheide