Van de Boekentafel

Gereformeerde Kerkbode. Officiëel Orgaan van de Gereformeerde Kerken der Classis Gorinchem

8e jaargang, onder redactie van S.O. Los, M.A. van Pernis en K. Schilder
Gorinchem (Mij. tot Expl. van Antirev. Bladen in de Alblasserwaard, de Vijfheerenlanden en Omgeving) 1920v
1 (geen paginering) (2 oktober 1920)

a

D. de Wit. Een boetgezant. Dr. Mr. W. v.d. Bergh in zijn leven en arbeid geschetst. Drukkerij Libertas, 1920, Rotterdam. Prijs f. 1.80.

Tot de verslinders van biografieën behoor ik niet. Dit ligt gedeeltelijk aan mij zelf, gedeeltelijk ook aan vele biografen. Want wanneer ge een groot man benaderen wilt, wanneer ge u wilt opheffen aan hem, voor wien ge een diepen eerbied draagt in uw hart, dan moet de schrijver, die het beeld van dien groote u teekent, wel zóó goed hem begrepen hebben, dat hij achter het „touwgespan” van cijfers en feiten, van jaartallen en titels, van datums en citaten, u de persoonlijkheid kan doen zien in helderen glans; en dan zoo, dat die persoonlijkheid naar u toekomt, dat gij haar ziet als subject; en u zelf als object; en dan toch zonder de objectiviteit van den man van studie. Dat is niet gemakkelijk. En daarom zijn er wel boeken, die ik liever lees dan ’n biografie.

Toch heb ik deze biografie aan één stuk door uitgelezen. Dit lag gedeeltelijk aan mij zelf, want een boos gezwel verhinderde me, buitenshuis te gaan. Maar voor ’t overige lag het geheel aan den schrijver. Want die heeft het leven, strijden en zwoegen van den „boetgezant” Dr. v.d. Bergh zóó uitnemend in schets gebracht en tegelijk zóó boeiend, dat dit boek van begin tot einde vasthoudt en ontroert.

Ik zou dit werk in zeer veel handen wenschen. Niet alleen om de historie van de doleantie nog weer eens te doen indenken, voor zoover hier een fragment er van gegeven wordt, maar ook om de zeldzame wijding, die in de geschetste persoonlijkheid spreekt en beweegt. Als dit boek gelezen wordt, dan schaamt ge u, de boetgezant heeft gesproken, nadat hij gestorven is, en de schrijver, die met breede citaten geen vermoeiend spel speelt, heeft zijn held toch zoo laten spreken, dat zijn portret, voorin afgedrukt, u een welkom bezit gaat worden.

De schrijver verloochent in zijn werk zijn journalistieken aanleg niet. Hij schrijft onderhoudend en schetst met forsche trekken. Indien ooit, dan was zulk een schrijver hier op haar plaats.

Laat jong en oud dat boek lezen. Het is één doorloopende preek. God spreekt ook door menschen als dezen man, vol van genade en waarheid. Daar is dezer dagen ergens gevraagd om profeten. Hier vindt ge een profeet. Hij slaat u klein en is zelf kleingeslagen voor God; hij is boetgezant en weent om uw zonde meer dan gij zelf; en als ge ’t boek uit hebt, dan schaamt ge u tot achter de ooren om uw kleinzeerigheid en uw kleinzieligheid, om uw . . . . ja, om alles wat van u is. Ge hebt begrepen, dat ge nog nooit goed geweten hebt, wat lijden is en wat werken is.

Wie in Gorcum woont, kan bestellingen opgeven aan br. v. Meeuwen, Blauwetorenstraat.

Een kleine opmerking: indien het jaartal 1877 bedoelt den jaargang van den studentenalmanak waarin de schets van den student v.d. Bergh: Marie, la reine du Bal, een plaats vond, dan moet dit zijn: 1878.

De Bijbelsche Geschiedenissen. In vertelling door W.G. v.d. Hulst. In teekening door Isings. Rijswijk (Z.-H.), H.J. Spruyt, afl. 7 en 8.

Ook deze afleveringen wettigen de aansporing om alsnog spoedig in te teekenen op dit prachtwerk, wanneer men ’t nog niet gedaan mocht hebben. Zoodra de 9e aflevering verschenen is, wordt de prijs f 1.– per aflevering. Nu geldt nog de goedkoopere prijs. Het werk blijft op de hoogte, die het altijd bereikt heeft, staan, zoowel wat vertelling en teekening als technische uitvoering betreft. Dit boek is uw kind waard en uw kind is natuurlijk dit boek waard.

Slechts enkele opmerkingen. Van de 36 millioen gulden, die de schuldenaar den koning uit den gelijkenis van Matth. 18 betalen moet (bl. 349) kan de schrijver er wel 12 afnemen bij een volgenden druk; en wat de bruiloft te Kana betreft, is niet gerekend met wat onze Statenvertaling ook niet laat uitkomen, dat Jezus tot de bruiloft in Kana genoodigd werd, niet vóór het feest, maar toen het reeds aan den gang was; natuurlijk wordt de gastvrijheid, die zooveel gasten, op wie niet gerekend is, toch binnenroept, nog helderder in ’t licht gesteld en het verhaal krijgt nog meer kleur.

Isings houdt zijn teekeningen ook in stijl. Hoe prachtig die plaat van Jezus in den tempel, de kooplui verdrijvend! Alleen is ’t model van de japon der Kananeesche vrouw me niet bekend en begrijp ik ook niet, waar Jezus op den steenen vloer het slijk voor de oogen van den blindgeborene vandaan haalt.

Deze afleveringen waren voor den verteller niet de gemakkelijkste: de gelijkenissen! Hij slaat er zich kranig door. Wie voor zijn kinderen iets fijns hebben wil, koope dit werk. De betalingsvoorwaarden zijn uiterst gemakkelijk.

K. S.

a. Niet eerder opnieuw gepubliceerd.