Herstel der eenheid

De Heraut voor de Gereformeerde Kerken in Nederland

onder redactie van H.H. Kuyper e.a., Amsterdam (De Heraut)
Nr. 2525 (13 juni 1926)

a



Het Comité van Advies en Leiding van de bezwaarde broeders legt er telkens nadruk op, dat het doel is verdere scheuring in de Kerk te voorkomen en weer tot herstel der eenheid te komen.

Een loffelijk doel, waarmede zeker ieder het van harte eens zal zijn. Want scheuring in de Kerk is een der droefste dingen.

De vraag is alleen maar, of men den juisten weg inslaat om dit doel te bereiken. Want daarop komt het aan.

Herstel der eenheid nu wil men blijkbaar zoeken doordat op een volgende Synode al de beslissingen te Assen genomen ongedaan zullen worden gemaakt. De Synode zal op haar dogmatische beslissingen terug moeten komen en alles wat in Genesis 2 en 3 geleerd wordt, disputabel moeten verklaren; ieder zal daarover dan mogen denken, zooals hij wil. Dr Geelkerken zal weer in volle eer als predikant in onze Kerken worden binnengehaald; de kerkeraad van Amsterdam-Zuid buiten het verband weer als wettige kerkeraad worden erkend en de Kerkeraad, die binnen het verband staat, daarmede worden „vereenigd”. Dan zal de breuke weggenomen en de eenheid der Kerk hersteld zijn.

Als men nu maar ronduit uitspreekt, dat dit het doel is, dan zal ook ieder wel begrijpen, waarop dit streven moet uitloopen.

Want nog afgezien daarvan, dat het louter dwaasheid is, te verwachten, dat een volgende Synode zulk een beslissing nemen zal, zou, wanneer dit geschiedde, de eenheid onzer Kerken juist hopeloos verbroken worden. Niet één, maar tientallen Kerken zouden dan het Kerkverband breken. Niet enkele duizenden, maar honderdduizenden zouden onze Kerken verlaten. Dr Geelkerken zou men in triomf binnen halen, maar het overgroote deel onzer predikanten en gemeenteleden zou men verliezen. Van de eenheid der Kerk bleef dan niets over.

Indien men herstel der eenheid wil, dan is niet dit de weg, maar wel een andere. Indien Dr Geelkerken en zijn Kerkeraad verklaart het dogmatisch standpunt door de Synode ingenomen te aanvaarden, dan zou de eenheid weer hersteld zijn.

Maar het Comité van Advies en Leiding doet juist het tegendeel. Het stijft Dr Geelkerken in zijn dwaling. Het organiseert het verzet tegen de Synode. Het drijft propaganda voor de „bezwaren”. En al mag het dan tegelijk den raad geven: breekt niet met de Gereformeerde Kerken, welk resultaat kan zulk een actie anders hebben dan dat, vroeg of laat, het toch tot een afscheiding komt? Wanneer men eerst door zulk een fel prikkelende agitatie de geesten opgezweept heeft, is men den toestand niet meer meester. Wie wind zaait, zal storm oogsten. Een tijdlang kan men den brand bedwingen om niet in laaiende vlammen naar buiten uit te slaan, maar als men intusschen niet anders doet dan olie in het vuur gieten, draagt men zelf de schuld, wanneer de brand straks niet meer te blusschen is. Zij die zeggen voor de eenheid der Kerk te ijveren, zullen dat te laat zien, hoe ze door hun agitatie die eenheid onherroepelijk verbroken hebben.

Wie werkelijk onze Kerken liefheeft, zal een anderen weg bewandelen. Hij zal niet door allerlei overdreven en onware voorstellingen de publieke opinie tegen de Synode ophitsen, maar juist omgekeerd trachten door broederlijke samenspreking de bezwaren uit den weg te ruimen. Menig misverstand zou kunnen worden opgelost. Men zou elkaar beter leeren begrijpen en het vertrouwen in elkaars eerlijkheid zou terugkeeren.

Bleek dan, dat er werkelijk een diepgaand principieel verschil bestond, een verschil dat de autoriteit der H. Schrift raakte, dan zou er wel scheiding moeten komen. Want de eenheid der Kerk is voor ons niet het hoogste goed. Hooger staat de handhaving der waarheid Gods. Maar die scheiding zou dan met wederzijdsch overleg en goedvinden kunnen plaats vinden, en het zou niet worden het droeve schouwspel voor de wereld, dat leden van een Kerk als vijandige troepen tegenover elkander staan en elkander ten bloede toe bevechten.


H. H. K.




a. Niet eerder opnieuw gepubliceerd.







deze pagina hoort in frames, klik hier

© Appendix Vaginix Productions 2001