[Paul Kruger]

De Heraut voor de Gereformeerde Kerken in Nederland

onder redactie van H.H. Kuyper e.a., Amsterdam (De Heraut)
Nr. 2491 (18 oktober 1925)

a

Amsterdam, 16 Oct. 1925.

Niet alleen in Zuid-Afrika, maar ook in ons vaderland heeft men op tal van plaatsen hulde gebracht aan de nagedachtenis van Paul Kruger, nu het een eeuw geleden was, dat hij geboren werd. En al zijn we in het algemeen geen voorstander van zulke jubileum-feesten, het was toch goed, dat deze gelegenheid werd aangegrepen om voor ons geslacht nog eens de beeltenis te teekenen van den grooten Staatsman en uitnemenden Christen, die jarenlang de leiding in handen had van ons Zuid-Afrikaansche broedervolk en wiens naam met de geschiedenis van dit volk op onafscheidelijke wijze verbonden is.

Het is hier niet de plaats om te wijzen op de groote beteekenis, die Paul Kruger voor de historie van Zuid-Afrika heeft gehad. Hij, de eenvoudige zoon uit een boerenvolk afkomstig, is gebleken door de uitnemende gaven hem geschonken een der grootste mannen van zijn tijd geweest te zijn, die zelfs tegen het oppermachtige Engeland het dorst opnemen voor „vrijheid en voor recht,” zijn volk bezielde met een heldenmoed, die ieder bewondering afdwong en het overwinningen deed behalen bij Amajuba en Spitskop, die het trotsche Albion tot den vrede dwongen. Het was alsof de oude dagen van onzen heldenstrijd met Spanje waren herleefd; de zegepraal van ons broedervolk werd door ons, als gold het onze eigen vrijheid, mee doorleefd. En toen Paul Kruger na dien eersten Boerenoorlog met General Smitt en den superintendent van het onderwijs Ds du Toit ons land bezocht, kon geen schitterender triomftocht een overwinnaar worden bereid, dan hem te beurt viel.

Toen stond hij op het toppunt van zijn glorie en roem. Maar niet minder sterk was de ontroering van ons volk, toen jaren later hij weerkeerde, nu als vrijwillige balling uit zijn vaderland, nadat Engeland’s overmacht zijn land veroverd had, om de laatste jaren van zijn leven in stille rust hier door te brengen. Toen was hij geknakt en gebroken, nauwelijks te herkennen voor wie hem in zijn glorietijdperk had ontmoet. Het was wel een tragisch einde van een leven, dat van zoo groote en heerlijke daden getuige was geweest, maar het was een tragedie, die de diepste deernis van ons volk voor hem opwekte en schier met den aureool van een martelaar hem omgaf.

En toch is het niet om zijn grootheid als Staatsman, niet om de schitterende overwinningen, waartoe hij zijn volk heeft geleid, niet om dat zoo tragisch einde van zijn leven, dat we hem hier willen herdenken. Wat in Paul Kruger ons Christenvolk met zoo wonderbare bekoring aantrok, was bovenal de kracht van zijn geloof. Zooals van Henoch staat, dat hij wandelde met God, zoo was het met Kruger. Kinderlijk eenvoudig geloofde hij aan den Bijbel; daaruit putte hij zijn levenswijsheid; daarin zocht hij zijn kracht en troost. Wie hem nog in zijn laatste levensdagen opzocht, vond hem met den grooten Staten-bijbel voor zich opgeslagen op tafel. Hoe hoog de positie was, die hij innam onder zijn volk, hij bleef eenvoudig en ging met de zijnen om als een vader met zijn kinderen. Zoo leeft zijn nagedachtenis nog onder zijn volk voort. En daarbij was hij, wat vooral ons Calvinistisch volk zoo waardeerde, een beslist belijder van de heerlijke waarheden van onze Gereformeerde belijdenis. Een „dopper”, zooals het eens een scheldwoord was in Zuid-Afrika, maar mee door hem een eerenaam werd. Een van die echte stoere Calvinisten, ook in zijn afkeer van al wat naar wereldschgezindheid zweemde. En toch, zelfs Dr Leyds heeft het dezer dagen openlijk getuigd, daarom nooit enghartig of bekrompen of onverdraagzaam in den omgang met degenen, die een andere geloofsovertuiging hadden dan hij, wanneer die geloofsovertuiging maar opgerecht gemeend was. In de beeldengalerij van de Gereformeerde geloofshelden te Genève opgericht, staat menig Staatsman, die voor het Calvinisme een eere is geweest. Naast hen verdient Paul Kruger een eereplaats in de historie.

H. H. K.

a. Niet eerder opnieuw gepubliceerd.